trên Việt Nam, điệu múa dân gian danh tiếng nhất, phổ biến nhất chắc hẳn rằng là múa sạp. Múa sạp một thời được nhiều người tin tất cả gốc Mường. Mà lại sau này, khi có đk giao lưu, học hỏi và chia sẻ rộng hơn, tín đồ ta bắt đầu hay điệu múa này còn phổ cập ở nhiều dân tộc bản địa khác sinh sống châu Á. Để rõ rộng về cội nguồn của múa sạp, tinh xảo Việt xin giới thiệu nội dung bài viết của nhà dân tộc bản địa học Tạ Đức.

Múa sạp của đồng bào dân tộc bản địa Thái ngơi nghỉ Sơn La. Ảnh: quang đãng Vinh.

Múa sạp - điệu múa mừng chiến thắng

Sạp là biến hóa âm của sặt, thương hiệu một loài tre mọc những ở vùng núi, tất cả thân thẳng, vỏ cứng rất thích hợp cho việc dùng có tác dụng đạo nỗ lực cho điệu múa này. Sự nổi tiếng và thịnh hành của điệu múa sạp đính thêm với các nghệ sĩ của Tổng team Văn công ở trong Tổng cục chính trị Quân đội quần chúng. # Việt Nam.

Bạn đang xem: Múa sạp hay múa sạp

Tiết mục này tiếp đến được đem phục vụ bộ nhóm ta vào chiến dịch Điện Biên Phủ, được các chiến sĩ hoan nghênh nhiệt liệt.

Từng lũ bướm bướm xinh, tung tăng bướm bay vờn

Tây Bắc tiếng cười cợt vang vang, suối tươi gieo màu nắng vàng

Một đoàn lính dân quân, cụ tay ta cùng liên hoan...

Khi nước ta đưa múa sạp đi màn trình diễn ở: Trung Quốc, Mông Cổ, Triều Tiên, Liên Xô (cũ) và dự liên hoan Thanh niên Sinh viên trái đất lần thiết bị 6 làm việc Mạc tư Khoa (Mátxcơva), múa sạp cũng được nhiệt liệt đón chào, được điện thoại tư vấn là “Múa tre Việt Nam". Sau điệu múa cùng tiếng vỗ tay là tiếng hô “Hồ Chí Minh - Điện Biên lấp - Võ Nguyên Giáp” vang dội. Múa sạp biến một hình tượng cho sức mạnh đoàn kết cùng vẻ đẹp Việt Nam.

Tôi còn nhớ, đầu trong những năm 1960, vào các thời điểm dịp lễ Quốc khánh cùng kỷ niệm thành công Điện Biên Phủ, tại các sân khấu nghệ thuật ở quanh hồ gươm hay các khu phố đều có biểu diễn múa sạp. Tôi hồi kia đi xem chỉ biết vỗ tay và hát theo: “Sòn sòn sòn đô sòn, sòn sòn sòn đô rế”… Đó là mọi nốt nhạc trước tiên ngân nga trong đầu tôi, từ bỏ ấy không thể nào quên.

Có vẻ, các kỷ niệm ấy cứ âm ỉ trong tôi cho tới khi tôi trở thành một nhà dân tộc học. Vì chưng thế, khi tất cả ý định viết bài về nguồn gốc và sự trở nên tân tiến của một loạt giá chỉ trị đặc sắc trong văn hóa dân gian vn cho Tạp chí văn hóa truyền thống Dân gian, bài thứ nhất tôi viết đó là bài “Nguồn nơi bắt đầu và sự cách tân và phát triển của múa sạp”.

Từ tứ liệu về múa sạp của người Khmer sinh hoạt Campuchia và tín đồ Toraja sinh sống Indonesia, tôi đi đến tóm lại rằng: Múa sạp có nguồn gốc từ múa chày, một thay đổi thể của múa chày - cối. Chày ở đó là loại chày gỗ dài còn thấy vào tục khua luống của người thái lan hay đâm đuống của bạn Mường ngày nay. Để múa, chỉ cần hai bạn ngối đương đầu nhau, hai tay rứa hai chày nằm hướng ngang dập xuống đất cho 1 hoặc hai người khác nhẩy vào - ra, lên - xuống... Điệu múa yên cầu người múa buộc phải nhanh cùng khéo nhằm khỏi bị dập vào chân. Bao gồm lẽ, múa chày thành lập và hoạt động ngẫu nhiên sau một buổi giã gạo mệt nhọc, người xưa mong nhảy múa với cây chày tức thì tại chỗ đến sảng khoái. Sau này, tín đồ ta new dùng những thanh tre dài thêm hơn nữa thay mang lại chày.

Vào năm 2001, thanh lịch dự một khóa đào tạo và huấn luyện trong một tháng ngơi nghỉ Philippines, tôi có dịp xem điệu múa sạp Philippines. Người chúng ta Philippines bảo tôi chính là điệu múa nước nhà của họ, nên phần nhiều họ phần đa biết múa. Học tập sinh, sinh viên thường múa sạp tại trường trong thời gian ngày Quốc khánh để thể hiện lòng từ bỏ hào dân tộc. Múa sạp Phillippines lừng danh đến mức ở Mỹ nó được chuyển vào những trường học tập như một bài xích thể dục nhịp điệu cho các lớp giáo dục đào tạo thể chất.

Với “căn dịch nghề nghiệp”, tôi cố đối chiếu và tìm kiếm ra đều điểm tương đương - khác biệt giữa múa sạp ta cùng với múa sạp bạn.

Văn công múa sạp cho bộ đội xem vào chiến dịch Điện Biên. Ảnh tư liệu.

Giống thì hay thấy rồi, đều phải sở hữu đạo cụ bằng tre, tiết điệu rộn ràng, động tác múa đẹp nhất mắt, bầu không khí náo nức. Còn khác thì các bạn có nhiều bạn dạng nhạc đến múa sạp với nhạc của họ nghe khá Tây. Mày mò kỹ hơn new biết dàn nhạc mang đến múa sạp của mình là dàn nhạc dây nơi bắt đầu Tây Ban Nha thời Trung cổ. Còn nhạc mang lại múa sạp ở Việt Nam, cho tới nay như tôi biết, vẫn một bài “sòn sòn sòn đô sòn”. Cơ mà tôi nghĩ giai điệu ấy vẫn hay, với mãi mãi phù hợp với múa sạp, bởi vì nó sẽ làm họ nhớ mãi tới thành công Điện Biên, khí cố kỉnh Điện Biên năm nào. Giai điệu duy nhất ấy đang sống mãi với hào khí Điện Biên, với bản lĩnh cây tre Việt Nam.

Còn nữa, trong những khi ta không có một truyền thuyết lịch sử vẻ vang nào về bắt đầu múa sạp thì bạn lại có ít nhất là hai.

Truyền thuyết đồ vật nhất, thông dụng và rất được ưa chuộng nhất, mang đến rằng, điệu múa bắt đầu chỉ thành lập và hoạt động vào thời nước này là nằm trong địa của thực dân Tây Ban Nha (1521-1898), do những công nhân đồn điền bắt buộc luyện chân nhanh chân khéo để chống lại cách trừng phạt bởi đánh gậy vào chân bọn họ của giới nhà Tây Ban Nha. Bọn họ đã có tác dụng được cùng điệu múa ra đời như một cách thể hiện nay sự thắng lợi các quyền lực thực dân, mô tả lòng sáng sủa và chí bền chí của tín đồ Philippines.

Truyền thuyết thứ hai lại đến rằng, điệu múa có tên là “Tinikling”, có nghĩa là múa như chim tikling, một loại chim chân dài rất thân thuộc với người trồng lúa nước này. Điệu múa đã thành lập ở hòn đảo Leyte, địa điểm vẻ đẹp nhất duyên dáng, sự cấp tốc nhẹn và khôn khéo của loài chim này đã trở thành một huyền thoại. Khi múa, fan múa bắt chước những động tác của chim tikling khi bước giữa những đám cỏ, qua những cành cây, hoặc né tránh bẫy chim bởi tre của bạn trồng lúa.

Có thể thấy truyền thuyết thứ nhất khiến múa sạp Philippines tương đương múa sạp Việt Nam. Cả hai phần nhiều là điệu múa thắng lợi trước chế độ thực dân, phần đa thể hiện ý thức yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Còn thần thoại thứ nhị lại khiến múa sạp Philippines giống như múa - hát xoan Phú Thọ, bao gồm gốc tự điệu múa cò trắng - múa chim Lạc của tín đồ Lạc Việt.

Lý giải nguồn gốc của múa sạp

Trong một bài viết năm 1988 cho Tạp chí văn hóa truyền thống Dân gian, từ bốn liệu về múa chày của người Khmer ngơi nghỉ Campuchia với của fan Toraja ngơi nghỉ Indonesia, tôi cũng đi cho kết luận: Múa sạp tất cả gốc tự múa chày, các loại chày mộc dài cần sử dụng cho dạng cối nằm hình máng của người Mường, người Thái cũng giống như cho dạng cối đứng lưng eo của những tộc Tây Nguyên. Sau một buổi giã gạo mệt nhọc nhọc, tín đồ ta buộc phải múa để thư giãn, vui vẻ. Hai fan ngồi xuống, hai tay thế hai chày ở ngang tuy vậy song dập xuống đất cùng dập vào nhau cho một hoặc hai người khác nhảy. Điệu múa yên cầu sự cấp tốc nhẹn, khôn khéo của tín đồ múa và luôn tạo ra không gian vui nhộn, sôi nổi.

Tuy nhiên, tiếng đây, với những tư liệu bắt đầu về điệu múa sạp ở châu Á và những điệu múa thiêng Bách Việt, tôi đã có một cách giải thích khác.

Người Philippines có hai cách lý giải về điệu múa sạp mang tên Tinikling của họ.

Thứ nhất, múa Tinikling có nghĩa là múa như chim tikling, một loại chim chân dài rất thân thuộc với những người trồng lúa nước này. Người múa bắt chước những động tác của chim tikling khi cách giữa những đám cỏ, qua những cành cây, hoặc né tránh bẫy chim bằng tre của bạn trồng lúa. Tín đồ dân hòn đảo Leyte, quê nhà của điệu múa này, coi chim tikling là chủng loại chim duy nhất có được những động tác như vậy. Vẻ đẹp duyên dáng, sự nhanh nhẹn và khôn khéo của loài chim này đã đi vào các huyền thoại của họ.

Thứ 2, điệu múa thành lập thời thực dân Tây Ban Nha (1521-1898). Để trừng phạt hồ hết công nhân đồn điền thao tác chậm chạp, chủ Tây Ban Nha cần sử dụng hai cây gậy tre gồm gai đánh vào chân họ. Những công nhân luyện bí quyết tránh đòn, từ đó ra đời điệu nhảy.

Tôi nghĩ cách phân tích và lý giải đầu tất cả cơ sở văn hóa truyền thống - lịch sử vẻ vang hơn.

Với tôi, điều lý thú tuyệt nhất là tikling là một loài chim thuộc họ con gà nước với chim xít, một loại chim cũng có mặt trên trống Đông Sơn cùng trong bài bác hát quan chúng ta "Trống cơm" nổi tiếng. Một đụng tác chủ yếu của múa Tinikling là “nhảy lò cò”, tức nhảy một chân. Đứng một chân là tư thế nghỉ đặc thù của cò, loại chim trông rất nổi bật nhất trên trống đồng Đông đánh và cũng chính là loài chim thân trực thuộc nhất với người nông dân Việt.

Tôi trường đoản cú hỏi hợp lí múa tikling bao gồm gốc xuất phát điểm từ 1 điệu múa phối kết hợp hai điệu múa thiêng thời xa xưa: múa chày - cối gắn thêm với tín ngưỡng phồn thực với múa chim gắn với tín ngưỡng đồ dùng tổ chim thời Đông Sơn?

Và tôi từ bỏ trả lời: Sao lại không?

Trước hết, như chúng ta biết, những dạng cối giã gạo đều tất cả một cặp chày - cối, khi giã một bên trên - một dưới, lên - xuống, đóng - mở nhịp nhàng. Trong tâm địa thức các tộc bạn xưa nay, bọn chúng được đồng hóa với dương - âm, có ảnh hưởng qua lại với sự sinh sôi nảy nở của tín đồ và vạn vật.

Xem thêm: Nghe Những Bản Nhạc Hay Trong Phim Tây Du Ký 1986), Nhạc Phim Tây Du Ký (Phim Truyền Hình 1986)

Cối là một trong dạng trống cùng là gốc của mẫu trống da. Trong giờ Việt, từ “trống” chỉ mẫu trống bội phản ánh tính năng trống, trống rỗng một khía cạnh của cái cối. Cái cối sườn lưng eo chính là nguyên mẫu mã của trống đồng Đông đánh với biện pháp đánh trống giống như cách giã cối còn thấy trên những trống nhanh chóng như Ngọc Lũ, Hoàng Hạ.

Từ đó, trống chày - cối đã trở thành một nhạc cầm thiêng trong những lễ mong mưa - cầu mùa - cầu sinh sôi nảy nở của người Bách Việt xưa. Bọn họ tin giờ trống chày - cối càng vang vọng, càng rộn rã, tổ tiên - thần linh càng vui sướng với nghe thấu đông đảo lời nguyện cầu của họ. Dạng trống chày - cối đó ngày này vẫn còn đây đó với tục “đâm đuống” của bạn Mường tốt “khua luống” của bạn Thái, trong những số ấy “đuống”, “luống” là dạng cối hình máng dài.

Rồi trong một ngày đẹp trời, một dạng trống mới: trống chày - chày - cùng rất một điệu múa mới: múa chày - như một ma thuật mô phỏng new ra đời. Trong số lễ ước mưa - mong mùa - mong sinh sản, sự mô phỏng bài toán đực - mẫu vẫn như làm việc trống chày - cối, tuy nhiên với tiếng chày dồn dập, mạnh khỏe hơn, nghe sầm sập như giờ sấm đầu mùa, như trời đổ mưa rào, tín đồ xưa tin tất cả sấm, mưa thì nghi lễ sẽ càng linh nghiệm.

Ma thuật mô bỏng là dạng ma thuật phổ biến trong văn hóa loài bạn từ xưa cho tới nay. Một chế độ của ma thuật, đó là mong mỏi cái gì, người ta tạo ra những cái tựa như và tương xứng với dòng đó. Bạn Đông Sơn đánh trống cối, trống chày, trống đồng trong số lễ cầu mưa - ước mùa - cầu sinh sản vị họ tin hay hi vọng âm thanh trống ngay sát với tiếng sấm hotline mưa vào tự nhiên, cồn tác tấn công trống tương tự quan hệ liên kết âm - dương.

Trong các liên hoan tiệc tùng thời Đông tô (thế kỷ 7 TCN - nắm kỷ 1) cùng với tín ngưỡng Bà Tổ Chim, được đồng nhất với Bà Trời - mẹ Lúa, người Bách Việt còn tồn tại điệu múa chim, trong các số ấy người múa là người cosplay thành chim, đụng tác múa là cồn tác của chim. Đó cũng là 1 trong ma thuật mô phỏng, có mục tiêu thể hiện lòng hàm ơn Bà Tổ Chim, với lòng tin Bà Tổ sẽ nhận thấy và phù hộ cho con cháu.

Cùng thờ Bà Tổ Chim, mà lại mỗi nhóm, mỗi chiếc họ rất có thể thờ một loại chim khác nhau. Bên trên trống đồng Đông Sơn tất cả hình những loài chim, vào đó khá nổi bật nhất là loài cò white (chim Lạc) - vật dụng tổ của hoàng phái Văn Lang với Âu Lạc. Điệu múa thiêng bên trên trống đồng là điệu múa Cò trắng với đoàn người - chim dịch rời cùng phía với bè bạn cò trắng cùng mặt trời. Ở thân hai ngôi nhà hình Bà Tổ Chim và Ông Tổ Rồng tất cả cảnh hai fan giã cối cùng với cặp chày dài gắn lông chim.

Vào cuối thời Đông đánh (thế kỷ 1 TCN), người Đông sơn lại trí tuệ sáng tạo ra một điệu múa mới phối hợp múa chày với múa cò trắng.

Trong tiếng trống chày liên tiếp náo nức, người múa là fan - cò với các động tác như cò thướt tha bay lượn trên đồng lúa, như cò nhanh nhẹn nhảy không để sa chân vào bẫy tre. Ngoài đặc điểm ma thuật ước mưa - cầu mùa, điệu múa còn biểu thị tính linh hoạt, tinh ranh cùng tinh thần bất khuất của con cháu Bà Tổ Chim.

Rất gồm thể, cách lý giải thứ nhì của bạn Philippines về múa Tinikling là 1 trong sự thay đổi mới ý nghĩa trên của điệu múa Đông sơn đó.

Cũng vào thời đó và nhất là sau thua kém của cuộc khởi nghĩa do hai bà trưng lãnh đạo, những nhóm bạn Đông đánh đã nên di tản, tị nạn tư phương. Một số nhóm mang theo trống đồng, thiết bị thiêng với hồn tiên nhân - thần linh, điều giải thích vì sao rộng trăm trống Đông Sơn bự đã được tra cứu thấy tại phần lớn các nước Đông phái nam Á. Những nhóm có theo những điệu múa thiêng.

Múa chày Khmer tất cả gốc từ tín đồ Kui, một tộc bọn họ hàng với người Katu sinh sống Việt Nam. Văn hóa truyền thống cổ truyền Katu bảo lưu những yếu tố Đông Sơn, đặc biệt là ngôi bên làng tổng hòa nhì dạng bên chim - rùa tất cả trên trống đồng. Vào tổ tiên bạn Katu có một tổ người Đông Sơn.

Trong tổ tiên của người Toraja nghỉ ngơi Indonesia cũng đều có một nhóm bạn Đông Sơn. Minh chứng rõ nhất là ngôi nhà cổ truyền của bọn họ trông hệt nhau ngôi đơn vị hình chim bên trên trống Ngọc Lũ.

Tộc tất cả múa sạp nghỉ ngơi Ấn Độ là bạn Mizo. Sử sách Mizo viết rằng điệu múa đó đã ra đời vào gắng kỷ 1 khi tổ tiên fan Mizo còn ở Vân Nam. Vào thời đó, Vân phái mạnh là đất của người Điền Việt. Văn hóa Điền và văn hóa truyền thống Đông tô là nhị nền văn hóa truyền thống anh em.

Người Murut ở Malaysia múa sạp với mũ cắm lông chim, áo vỏ cây, khố, hình xăm mình và các động tác của chim trong giờ chiêng trống. Đó là hầu như yếu tố Đông tô cũng thấy trong văn hóa của fan Dayak láng giềng với họ. Người Dayak chắc chắn là con cháu của một tổ di dân Đông Sơn. Nhưng chưa rõ vày sao họ không tồn tại múa sạp.

Cũng không rõ múa sạp Đông Sơn đang đi vào Philippines như vậy nào, tuy nhiên tên điện thoại tư vấn chim Tikling khá gần gũi với Klang/Kling, một từ chỉ chim trong tiếng Việt cổ. Bao gồm học giả cho rằng Kling là gốc của Mê Linh, tên gọi quê của nhị Bà Trưng.

Giờ đây, tôi tin rằng múa sạp của việt nam và các nước không giống cùng tất cả chung gốc nguồn văn hóa Đông Sơn.

(LVH) - khiêu vũ sạp là một nét văn hóa đặc trưng và lạ mắt của đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc, dancing sạp là vũ điệu sôi động được đồng bào các dân tộc gia hạn hầu hết trong số buổi giao lưu, gặp mặt và sinh hoạt cùng đồng.

Đồng bào Thái nhảy sạp trong thời gian ngày hội trên "Ngôi công ty chung"

Múa sạp đã xuất hiện từ hơi lâu cùng trở thành nét trẻ đẹp trong văn hóa truyền thống Tây Bắc. Múa xòe, múa sạp đa số là số đông điệu múa dân gian độc đáo mang về cho số đông người dư âm hưởng vui nhộn. Nó vừa với đậm bạn dạng sắc văn hóa của dân tộc tây bắc mà còn cất đựng bên phía trong đó là tình cảm, cốt cách, trọng tâm hồn của con người dân tộc niềm núi. Trong số đó múa sạp hay có cách gọi khác là nhảy sạp được không ít người phù hợp thú. Để có thể chuẩn bị cho công việc nhảy sạp tốt nhất đẹp tuyệt vời nhất trước tiên cần sẵn sàng các dụng cụ, đạo cụ cần thiết.

Điệu nhảy đầm sạp luôn luôn phải có của dân tộc bản địa Lô Lô vào các dịp nghỉ lễ hội hội tại Làng văn hóa - du lịch các dân tộc bản địa Việt Nam

Trong đó bắt buộc phải chuẩn bị sạp cái (2 cây tre to, dài và thẳng); và nhiều sạp con bằng nứa hoặc tre phần lớn được bao gồm chiều lâu năm từ 3 cho tới 4 m, form size đường kính từ 3 cho tới 4cm. Để ban đầu với những điệu nhảy đầm sạp người ta vẫn đặt hai sạp biện pháp nhau cùng với một khoảng cách nhất định. Tiếp nối gác nhị đầu với gần như cây sạp con đặt tuy vậy song cùng với nhau. Cứ vì thế xếp thành một hàng nhiều năm (khoảng phương pháp giữa những cây sạp con khoảng chừng bằng 1 gang tay vừa đủ chân khiêu vũ được tiện lợi hơn).

Múa sạp đã trở thành một vận động văn hóa xã hội phổ đổi mới ở các tỉnh vùng núi Tây Bắc

Trong kia đội múa sạp sẽ chia nhỏ ra làm 2 tốp. 1 tốp sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ đập sạp với một tốp là nhảy đầm sạp. Với tốp khiêu vũ sạp đòi hỏi cách dancing sạp vừa đúng nhịp điệu tiết tấu. Vừa phải gồm có động tác khéo léo của tay chân. Còn nếu như không sẽ dẫm lên sạp và làm hỏng cả bài xích múa. Còn đối với người đập sạp yêu cầu đưa rất hầu như tay, đúng nhịp với vận tốc vừa phải. Thông thường thuở đầu tốc độ đập sạp sẽ lừ đừ để fan nhảy dễ dãi nhập cuộc hơn. Nhưng lại càng trong tương lai sẽ dồn dập cấp tốc hơn tăng mức độ khó.

Đồng bào dân tộc Thái giao lưu đa số điệu múa sạp cùng du khách tham quan lại tại không gian làng dân tộc Thái

Nhạc nhảy sạp rộn rã trong tiếng nứa, giờ đồng hồ thanh tre gõ liên tục hòa chung với giờ khèn, giờ trống và tiếng cười vui chơi của bạn xem tại không gian làng dân tộc bản địa Lô Lô

Nhảy sạp là một trong nét văn hóa đặc trưng và khác biệt của đồng bào dân tộc bản địa thiểu số vùng cao, bà bé thường tổ chức triển khai nhảy sạp vào đa số dịp những lễ hội... Điều đó cho thấy thêm múa sạp vừa là hình thức diễn xướng dân gian mang tính chất giải trí; kết nối cộng đồng, đồng thời cũng chính là vũ điệu mang tính tế lễ; thêm bó chặt chẽ với cuộc sống của dân cư nông nghiệp. Câu hỏi đưa vũ điệu này vào các vận động tập thể đó là cách quảng bá, trình làng chân thực, chân thật về văn hóa của đồng bào những dân tộc. Thông qua vận động này, đồng bào dân tộc bản địa gửi gắm thông điệp về tình đoàn kết, thêm bó trong cộng đồng các dân tộc, buôn bản bản.